Who Formüllü Dezenfektan

Son zamanlarda tüm dünyadaki yaşamı büyük ölçüde etkileyen bir salgın ile karşı karşıyayız. Dünyanın çeşitli ülkelerinde önlem maksadı ile birçok etkinlik yasaklandı, eğitime ara verildi. Kimi ülkelerde hayat durma noktasına geldi, kimi ülkeler ise sürü bağışıklığı kazanmak amacıyla salgına karşı koymama kararı aldı. Bizim ülkemizde de birkaç gün önce okullara ara verildi ve dışarı mümkün olduğunca az çıkmamız tembihlendi. Bulabildiğimiz her fırsatta ellerimizi bol su ve sabun ile yıkamamız, su bulamadığımızda kolonya veya dezenfektan kullanarak ellerimizi temizlememiz öğütlendi. Ne yazık ki kolonya ve dezenfektana talep arttıkça bahsi geçen ürünler uçuk fiyata bulunur oldu. Bunun için World Health Organization’ın yayınında tarifi verilen dezenfektanları bu yazıda anlatmaya çalışacağım. Yazıda verilecek miktarlar orijinal yayında da olduğu gibi 10 litre içindir. Dilerseniz oranları sabit tutarak istenilen miktarda karışım hazırlayabilirsiniz. Tavsiye edilen bileşen miktarları:

1.Karışım

• %96 saflıkta etanol (etil alkol) - 8333 ml
• %3 saflıkta hidrojen peroksit (oksijenli su) - 417 ml
• %98 saflıkta gliserol - 145 ml
• İçme suyu veya kaynatılıp soğutulmuş su - 1105 ml

2.Karışım

• %99 saflıkta izopropil alkol - 7515 ml
• %3 saflıkta hidrojen peroksit - 417 ml
• %98 saflıkta gliserol - 145 ml
• İçme suyu veya kaynatılıp soğutulmuş su - 1923 ml

Malum, şu sıralar piyasada etil alkol bulmak oldukça zor. İzopropil alkolün ise litresi yaklaşık 60-70 TL, oksijenli suyun litresi yaklaşık 12-15 TL, gliserolün litresi yaklaşık 40 TL civarında piyasada bulunabiliyor. 1 litrelik 2. karışımın hazırlanış aşamaları aşağıda belirtilen biçimdedir:

1. Karışımın hazırlanacağı kaba yaklaşık 750 mililitrelik izopropil alkol dökülür.
2. Alkolün ardından yaklaşık 40 mililitrelik oksijenli su katılır.
3. Yaklaşık 15 mililitre gliserol karışıma katılır. Gliserol viskozitesi yüksek ve yapışkan bir sıvı olduğundan dolayı kabın dibinde kalan gliserol su ekleme aşamasında suyla karıştırılarak ana karışıma katılabilir.
4. Kaynatılıp soğutulmuş veya hazır içme suyunun yaklaşık 190 mililitresi karışıma eklenir.
5. Karışım çalkalanarak olabildiğince homojen hale getirilir ve alkolün uçmaması için ağzı kapalı bir kapta muhafaza edilir.
6. Karışım hazırlandıktan sonra 72 saat boyunca dinlendirilir. Böylelikle hidrojen peroksitin alkolün içinde sporlar varsa sporları öldürmesi sağlanır.

Karışımı hazırladıktan sonra dezenfektan olduğunu belirten bir işaret ya da yazı yapıştırmayı ihmal etmeyin ki kimsenin karışımı su sanıp içmediğinden emin olabilesiniz. Çocuklardan, gözlerden ve alevden uzak tutmayı unutmayın. Dezenfektanı elinize sıktıktan sonra kuruyana kadar ellerinizi ovalayın.

Düşük yoğunluktaki hidrojen peroksitin amacı, istenmeyen sporların öldürülmesidir. Gliserol, alkolün elde oluşturacağı kuruluğu gidermek için nemlendirici görevi taşır. Formüllerde arınık ve saf su tercih edilir ancak kaynatılıp soğutulmuş çeşme suyu da görülür parça içermediği sürece kullanılabilir. Bu yolla litresi yaklaşık 50 TL’ye dezenfektan üretebilir ki bu 100 mililitresi 5 liraya denk gelmektedir. Mümkün olduğunca ellerinizi sabun ve suyla yıkayın ve dışarı çıkmaktan kaçının. Hastalıktan kaçınmak kadar insanlara hastalık bulaştırmamak da bir insanlık görevidir. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere hoşça kalın, sağlıklı kalın!

Kaynak: WHO Belgesi