Uzaktan Eğitime Yakından Bakış

Dünyanın COVID-19 ile mücadelesinin halen sürdüğü şu günlerde sosyal mesafemizi koruyabilmemiz için ülkemizde de diğer birçok ülkede olduğu gibi eğitimin teknolojik platformlara taşınmasına karar verildi. Salgından önce bu kadar aktif kullanılmamış olan bu sisteme geçişte nasıl bir adaptasyon süreci geçirdik ? Uzaktan eğitim verimli bir yöntem mi ? Avantaj ve dezavantajları neler ? Bu sistemi verimli bir şekilde kullanabilmek için hangi standartlarda bir yapıya sahip olmak gerekir ? Bunları birlikte öğreneceğiz. Böylece COVID-19’u atlattıktan sonra tekrar böyle bir kriz ortamıyla karşı karşıya kalırsak çok daha hazırlıklı olacağız.

Eğitim her zaman toplumların kaderini belirleyen temel taşlardan biri olmuştur. İyi bir eğitim bir toplumun altın çağlarını yaşamasına sebep olabileceği gibi kötü bir eğitim de tarih sahnesinden silinmesine sebep olabilir. Eğitim bu kadar önemli olunca ondan mümkün olan en yüksek verimi alma isteği, öğrenmeyi kolaylaştıracak yeni sistemler geliştirilmesine sebep olmuştur. Eğitimi etkileyen teknolojik buluşlar sayesinde bu gelişim artarak devam etmektedir. Matbaanın icadı ve kullanımının artması sonucu okuyucunun coğrafi olarak kendinden çok uzakta yaşayan ve aynı ortamda hiç bulunmadığı bir yazarın kitabına dahi ulaşabilmesi insanoğlunun eğitimde büyük bir ivme yakalamasına örnek gösterilebilir. Özetle teknolojik bir gelişimin sonucunda yazılı kaynaklar basılı kaynaklar halini alarak daha kolay çoğaltılıp dağıtılan kaynakların daha çok kişiye ulaşması sağlanmıştır. Bu ilerleme uzaktan eğitimin temelini oluşturup takip eden süreçteki teknolojik gelişmelerle birlikte radyo, televizyon, bilgisayar sistemleri ve internet ağları da kullanılmaya başlanmıştır. İnternetin kullanılmasıyla birlikte içeriğe hızlı ulaşım, düşük maliyet, daha fazla kullanıcı etkileşimi gibi yeni avantajlar elde edilmekle beraber bu avantajların varlığı, uzaktan eğitim kimi zaman örgün eğitime destek kimi zaman da başlı başına bir eğitim tekniği olarak kabul edildi. Peki nedir bu uzaktan eğitim ?

En basit tanımıyla uzaktan eğitim, farklı coğrafyalardaki öğrenci, öğretmen ve öğretim materyallerinin iletişim teknolojileri aracılığıya bir araya getirildiği bir eğitim şeklidir. Öğrenci-sınıf-öğretmen üçlüsünün aynı fiziksel alanı paylaşmasının mümkün olmadığı durumlardan etkilenmemesi, bilgiye ulaşım zamanının kullanıcı tarafından tercih edilebilmesi (Tam zamanlı bir işte çalışan biri bile günün sonunda evde istediği bilgiye ulaşabilir. Gün içinde fiziksel bir sınıfa gitmek ve bu eğitime zaman ayırmak gibi bir zorunluluğu yoktur.) gibi örgün öğretimin sağlayamayacağı faydalar sağlayan bu sistem, internet kullanımının yaygınlaşması, ucuzlaması ve bant genişliğinin artmasıyla daha verimli hale gelmiştir. Günümüzde hayatımızdaki yeri ve önemi gittikçe artan bu sistem kurumlardan bağımsız olarak bireysel öğrenme isteğine de cevap vermektedir ancak biz gündemimiz itibariyle bu yazıda daha çok kurumsal uzaktan eğitimden bahsedeceğiz.

Gelin kurumsal bir uzaktan eğitim sisteminin taşıması gereken özellikleri birlikte inceleyelim. Eğer internetten de faydalanarak kurumsal bir uzaktan eğitim sistemi kullanmak istiyorsak bu sistem zamanın getirdiği güncel ihtiyaçlara cevap verebilmelidir zira dünün teknolojisinde yeterli görülen şeyler bugün ihtiyaçlarımızı karşılayamayabilir. Örneğin sadece birkaç derste uzaktan eğitim sağlayan ve sorunsuz çalışan bir sistemde, şu an yaşadığımız kriz gibi bir krizle tüm üniversite tarafından kullanılmaya başlandığında yoğunluk nedeniyle bazı sorunlar baş gösterebilir. Şu an ülkemizde hatrı sayılır bir çok üniversitenin kendine ait platformlar kullanmak yerine daha verimli bir uzaktan eğitim süreci geçirmek için para karşılığı bu hizmeti sunan şirketlerle anlaşması bu duruma iyi bir örnek olabilir. O yüzden bu sistemler en kötü senaryo göz önünde bulundurularak tasarlanmalı, test edilmeli ve güncel tutulmalıdır.

Uzaktan eğitimde öğrenciden etkileşim alınması ve arada dinamik bir iletişim kurulması sistemi daha verimli kılacaktır. Bu etkileşimin arttırılabilmesi için güncel içerikler sunmanın yanı sıra dinleyicilerin tartışabileceği, fikir alışverişinde bulunabileceği, yorum yapıp soru sorabileceği bir platform tercih edilmesi bu alanda çalışan uzmanlarca tavsiye edilmektedir. Bu sistemin mutlaka taşıması gereken bir diğer özellik ise senkron ve asenkron dersler sunabilmesidir. Öğrenci oluşturulan sanal sınıflarda çevrimiçi ders alabilmesinin yanı sıra katılamadığı derslere de daha sonra erişebilmelidir. Bu sayede daha öğrenci merkezli bir sistem oluşturulmuş olur. Öğrenci ders takibinin yapılabilmesi, hangi dönem hangi dersi almış ya da alması gerekiyor kontrol edilebilir olması, öğrencinin belirli bir programı takip etmesini sağlayabilir. Bu kontroller aynı zamanda sistemdeki derslerin tercih edilme yoğunluğu hakkında da bizlere veri sunar.

Uzaktan eğitim sistemlerinde ödevler ve sınavlar derslerde verilen bilginin öğrenci tarafından ne kadar anlaşıldığını kontrol etmek için iyi bir araç olabilir. Sınavlar eğitim sonunda yüz yüze (İçinde bulunduğumuz süreç gibi bir süreçte bu maalesef mümkün değil.) veya online ortamdan yapılabilir ancak uygulama sınavlarının online ortamda yapılması mümkün olmadığı için bu konuya farklı bir çözüm getirilmesi gerekiyor.

Sonuç olarak zaman ve mekandan etkilenmeyen bir uzaktan eğitim sistemi fikri ilk ortaya çıkışından bu yana bir hayli gelişmeyle denendi ve günümüzdeki halini aldı. Sistemin özellikleri ve sundukları ne olursa olsun burda asıl belirleyici unsurun sistemi kullanan kişiler olduğunu görüyoruz.Uzaktan eğitim örgün öğretime dair istisnai durumlarda hayat kurtarıcı olabilir ancak şu anki şartlarda tecrübe ettiğimize göre eğitimi tamamen sanal bir platforma taşımak, öncesinde ciddi bir altyapı hazırlık süreci gerektiriyor ve yine tecrübe ettik ki biz örgün öğretimi engellemeyecek şartlardayken de bu tarz kriz ortamlarına hazır olmalıyız ki böyle bir durumla karşı karşıya kalırsak en az hasarla kurtulabilelim. Bizlere sunulan sistemin verimi nasıl olursa olsun biz bu durumu daha iyi hale getirmek için internette paylaşılan ve miktarı bir hayli fazla olan ücretsiz eğitimlere erişmeli ve kendi kendimize öğrenmeyi öğrenmeliyiz. Bu yüzden yazının sonuna sizler için faydalı olabileceğini düşündüğüm bir kaç bağlantı bırakacağım. Zaman ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim.

YÖK Dersleri Platfomu

Koç Akademi