Kripto Para ve Blok Zinciri Teknolojisi

Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin kripto para kullanımında avrupa’da birinci dünyada ise dördüncü olduğuyla ilgili karşıma çıkan bir haber, daha önceleri çok da ilgimi çekmemiş olan bu konu hakkında kafamda birçok soru işareti oluşturdu. Bunun üzerine ben de bu konuyu daha detaylı bir biçimde araştırmaya ve araştırmalarım sonucunda karşıma çıkanları bu yazıyla sizlere aktarmaya karar verdim.

Kripto Para Nedir ?

Kripto para kısaca blok zinciri teknolojisine dayanan merkezi olmayan (merkez bankaları gibi finansal otoritelere bağlı olmayan) dijital paradır. Bu paralar ürün veya hizmet satın almak için kullanılabildiği gibi yatırım aracı olarak da kullanılıyor. Kripto para kavramı İlk defa 2008 yılında Satoshi Nakamoto’nun yazdığı “Bitcoin: Kişiden Kişiye Elektronik Para Sistemi” yazısıyla hayatlarımıza girmiş olmakla birlikte günümüzde coinmarketcap.com'a göre 6.700'den fazla farklı kripto para birimi halka açık olarak işlem görüyor.

Sistemi daha iyi anlamak için blok zinciri (block chain) kavramını daha yakından inceleyelim. Kripto para sistemlerinde yapılan her işlem sanal bloklara senkronize (her işlemin kayıtları tüm kullanıcılar tarafından tutuluyor) olarak kaydedilip bu kayıtlar bir zincir sistemi oluşturuyor. Güvenlik açıkları, sistemde gecikme, dolandırıcılık gibi istenmeyen durumların gerçekleşmemesi için kriptografik bir hash fonksiyonu tarafından üretilen karmaşık matematik problemlerinin çözülmesi gerekiyor. Bu problemleri çözmek sanıldığının aksine hiç de kolay olmayıp yüksek donanımlı bilgisayarların hatrı sayılır bir süre boyunca çalışmasını gerektiriyor. Sistemin içindeki kullanıcılar elektrik maliyeti ve yüksek donanımlı bilgisayarların çalışması sonucu bu problemleri çözerek sisteme katkı sağlarlarsa yeni kripto paralar üretiliyor ve bu paralar ödül olarak hesaplarına aktarılıyor. Buna da kripto para madenciliği deniyor.

Peki kripto paralara yatırım yapmalı mıyız? Bu konuda uzmanların karşıt fikirleri var. Bazı finans uzmanları yoğun fiyat dalgalanmaları potansiyeli olan oldukça spekülatif bir yatırım olduğundan yatırım yapılmasını önermiyor. Örneğin, Bitcoin geçen yıl neredeyse iki katına çıkarak, Kasım 2020'de 18.000 doların üzerinde bir fiyata ulaşırken, aynı yıl Bitcoin başına 5.000 doların altına düştüğünde olduğu gibi büyük ölçüde değer kaybettiği de oldu. Bu nedenle , sertifikalı bir finansal planlamacı (CFP) olan Peter Palion, ABD doları gibi bir hükümet tarafından desteklenen bir para birimine bağlı kalmanın daha güvenli olduğunu düşünüyor. Bununla birlikte bazı kullanıcılar kripto paraların tam da bu yönünden yani herhangi bir hükümetin denetiminden ve kripto paraların değerlerinin ülkelerin politik hamlelerinin sonuçlarından uzak olmasından etkileniyorlar. Peki geçtiğimiz günlerde Elon Musk’ın bir tweet atması sonucu Bitcoin’in değerinin aniden artması da bu durumun bir benzeri değil mi?

Kripto Para Teknolojisi Ne Kadar Yaygın?

Statista’nın yaptığı ankete göre 74 ülke içinde Nijerya %32 ile en yaygın kullanım (veya sahip olma) oranına sahip ülke. Ankete göre Japonya ve Danimarka ise %4 ile listenin sonunda bulunuyor. Türkiye ise %16 ile dünyada dördüncü avrupada birinci sırada bulunuyor.

Bu yazımda büyük bir teknolojik altyapıya sahip olmakla birlikte sosyal hayatımızdaki önemi de gittikçe artmakta olan bir konuyu araştırdım. Bu kadar kapsamlı bir konu hakkında “Neden güçlü ekonomilere sahip avrupa ülkelerinde kullanım,yatırım oranı daha düşük?” veya “Kripto para piyasası spekülasyona bu denli açık olmasına rağmen kripto paralar geleceğin altını, parası olabilir mi?” gibi sorulabilecek daha birçok soru var. Yazımın kapsamadığı bu tarz finansal başlıklar hakkında yorumlar kısmında geri dönüşte bulunarak bilgilerinizi bizimle paylaşabilirsiniz…

Statista

Forbes

Nerdwallet